Zezwolenie KNF na prowadzenie platformy crowdfundingu udziałowego – przegląd podstawowych wymogów prawnych wraz z terminami

W październiku 2020 r. Parlament Europejski przyjął Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającym rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1939 (Rozporządzenie ECSP). Rozporządzenie ECSP, które stosowane będzie od 10 listopada 2021 r., określa jednolite wymogi dotyczące świadczenia usług finansowania społecznościowego, wprowadza nowe rozwiązania w zakresie funkcjonowania platform crowdfundingowych oraz nakłada na dostawców finansowania społecznościowego szereg obowiązków. Wśród najistotniejszych z nich przewiduje się konieczność uzyskania zezwolenia właściwego organu krajowego na prowadzenie działalności crowdfundingowej. Tym samym usługi finansowania społecznościowego będą mogły być świadczone wyłącznie przez osoby prawne, które mają siedzibę w Unii i które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności jako dostawcy usług finansowania społecznościowego na zasadach określonych w Rozporządzeniu ECSP.

Poprzez uzyskanie zezwolenia otworzy się przed dostawcami możliwość prowadzenia działalności w ramach całej Unii Europejskiej. Dostawcy uzyskawszy licencję, zostaną wpisani do publicznego rejestru dostawców usług finansowania społecznościowego prowadzonego przez ESMA, który to rejestr będzie dostępny na stronie internetowej ESMA.

Tak jak wspomniano powyżej, Rozporządzenie ECSP wprowadza jednolite w Unii Europejskiej zasady udzielania zezwolenia. Osoba prawna, która zamierza świadczyć usługi finansowania społecznościowego zobowiązana będzie złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia, który musi zawierać informacje szczegółowo określone w art. 12 ust. 2 Rozporządzenia ECSP. Wśród wymaganych dokumentów i informacji wymienia się m.in.:

program działania określający rodzaje usług finansowania społecznościowego, które potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego zamierza świadczyć, oraz platformę finansowania społecznościowego, którą zamierz on obsługiwać, w tym miejsce
i sposób udostępniania ofert finansowania społecznościowego;
opis zasad zarządzania i mechanizmów kontroli wewnętrznej potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego w celu zapewnienia zgodności z Rozporządzeniem ECSP,
w tym procedur zarządzania ryzykiem i procedur księgowych;
opis systemów, zasobów i procedur potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego na potrzeby kontroli i ochrony systemów przetwarzania danych;
opis ryzyk operacyjnych potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego;
opis ostrożnościowych środków ochrony wraz z dowodem ich stosowania;
dowód na to, że potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego stosuje ostrożnościowe środki ochrony;
opis planu ciągłości działania potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego, w którym to planie – z uwzględnieniem charakteru, skali i stopnia złożoności usług finansowania społecznościowego, które potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego zamierza świadczyć – ustanawia się środki i procedury zapewniające,
w przypadku upadłości potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego, ciągłość świadczenia usług krytycznych związanych z istniejącymi inwestycjami oraz należyte zarządzenie umowami między potencjalnym dostawcą usług finansowania społecznościowego
a jego klientami;
dane indentyfikacyjne osób fizycznych odpowiedzialnych za zarządzanie potencjalnym dostawcą usług finansowania społecznościowego;
dowód potwierdzający, że osoby fizyczne odpowiedzialne za zarządzanie potencjalnym dostawcą usług finansowania społecznościowego cieszą się dobrą opinią oraz posiadają wystarczającą wiedzę, umiejętności i doświadczenie, aby zarządzać potencjalnym dostawcą usług finansowania społecznościowego;
opis zasad wewnętrznych stosowanych przez potencjalnego dostawcę usług finansowana społecznościowego w celu uniemożliwienia swoim akcjonariuszom lub udziałowcom posiadającym, co najmniej 20% kapitału zakładowego lub prawa głosu, swojej kadrze kierowniczej lub pracownikom oraz jakiejkolwiek osobie fizycznej lub prawnej powiązanej
z tymi akcjonariuszami lub udziałowcami, kadrą kierowniczą lub pracownikami połączonymi stosunkiem kontroli, uczestniczenia – w charakterze właścicieli projektów – w usługach finansowania społecznościowego oferowanych przez tego potencjalnego dostawcę usług finansowania społecznościowego;
opis zasad dotyczących outsourcingu przyjętych przez potencjalnego dostawcę usług finansowania społecznościowego;
opis procedur rozpatrywania skarg klientów przez potencjalnego dostawcę finansowania społecznościowego;
potwierdzenie, tego, czy potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego zamierza świadczyć usługi płatnicze samodzielnie czy za pośrednictwem osoby trzeciej;
opis stosowanych przez potencjalnego dostawcę usług finansowania społecznościowego procedur służących weryfikacji kompletności, prawidłowości i jasności informacji zawartych w arkuszu kluczowych informacji inwestycyjnych;
opis stosowanych przez potencjalnego dostawcę usług finansowania społecznościowego procedur w odniesieniu do limitów inwestycyjnych dla inwestorów niedoświadczonych.

Wniosek zawierający powyżej opisane informacje i dokumenty złożyć należy do KNF, który na zbadanie jego kompletności będzie miał 25 dni roboczych. W przypadku braku jakiejkolwiek wymaganej informacji, organ określa termin przekazania przez potencjalnego dostawcę brakujących informacji. W przypadku, gdy po bezskutecznym upływie terminu wniosek pozostanie wciąż niekompletny, organ może odmówić rozpatrzenia wniosku oraz, w przypadku takiej odmowy, zwraca przedłożone dokumenty potencjalnemu dostawcy usług finansowania społecznościowego.

W terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania kompletnego wniosku KNF ocenia, czy potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego spełnia wymogi określone w Rozporządzeniu ECSP oraz wydaje uzasadnioną decyzję o udzieleniu zezwolenia lub o jego odmowie. W ocenie tej bierze się pod uwagę charakter, skalę i stopień złożoności usług finansowania społecznościowego, jakie zamierza świadczyć dany potencjalny dostawca usług finansowania społecznościowego. Organ może odmówić udzielenia zezwolenia, jeżeli istnieją obiektywne i możliwe do wykazania powody, aby przypuszczać, że organ zarządzający potencjalnego dostawcy usług finansowania społecznościowego mógłby stwarzać zagrożenie dla skutecznego, prawidłowego i ostrożnego zarządzania tym podmiotem, dla ciągłości jego działania i dla odpowiedniego uwzględnienia interesów jego klientów oraz integralności rynku.

Aktualnie trwają prace nad projektem Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych (Ustawa), mającej zapewnić stosowanie Rozporządzenia ECSP. Projektowana ustawa m.in. wskazuje KNF jako organ właściwy do nadzoru nad dostawcami usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych, określa wysokość opłat ponoszonych przez dostawców usług finansowania społecznościowego, czy też wprowadza sankcje administracyjne i karne za nieprzestrzeganie przepisów Rozporządzenia ECSP lub projektowanej ustawy.

Projekt Ustawy przewiduje, iż udzielenie zezwolenia na podstawie Rozporządzenia ECSP w pełnym zakresie świadczenia usług finansowania społecznościowego, podlegać będzie opłacie nie większej niż 4500 euro. Dodatkowo od dostawcy usług finansowania społecznościowego pobierana będzie również opłata roczna. Wysokości opłaty, jak również sposób i terminy ich uiszczania zostaną określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 17 ust. 14 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym.

Zgodnie z projektem Ustawy prowadzenie działalności w zakresie świadczenia usług finansowania społecznościowego bez wymaganego zezwolenia, podlega grzywnie do 5 000 000 zł. Natomiast ten kto wykonuje działalność polegającą na prowadzeniu publicznie dostępnego internetowego systemu informacyjnego kojarzącego inwestorów z właścicielami projektów ubiegającymi się o finansowanie przedsięwzięć gospodarczych ze środków pochodzących z emitowanych przez nich zbywalnych papierów wartościowych w sposób inny niż określony w Rozporządzeniu ECSP podlegać ma grzywnie do 5 000 000 zł. Zaproponowana w projekcie Ustawy wysokość grzywny jest zatem taka sama, jak w przypadku prowadzenia bez wymaganego zezwolenia działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi.

Warto już teraz przygotować się na rewolucję regulacyjną skierowaną wobec polskich organizatorów przedsięwzięć crowdfundingowych. Projekt ustawy jest już po etapie konsultacji publicznych i opiniowania. Przepisy nowej ustawy i Rozporządzenia ECSP mają obowiązywać od 10 listopada 2021 r.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż regulacje wprowadzają okres przejściowy na dostosowanie się dostawców do nowych wymogów. Zgodnie z Rozporządzeniem ECSP dostawcy usług finansowania społecznościowego mogą kontynuować – zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym – świadczenie usług finansowania społecznościowego, które są objęte zakresem Rozporządzenia ECSP, do dnia 10 listopada 2022 r. lub do czasu uzyskania omawianego zezwolenia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.

adw. Emilia Piaceska

Małgorzata Dąbrowska